Een gemiddeld IQ is 100. Iemand met een IQ van 70 valt op. Die is niet gemiddeld. En veel mensen zullen zo iemand ietwat raar vinden. Al zeggen we dat meestal niet want dat hoort niet. Wel vinden we het vaak logisch dat we deze mensen begeleiding bieden. Een beschermde werkplek. Een begeleider, een coach.
Iemand met een IQ van 130 valt ook op. En velen van ons vinden ‘dit soort mensen’ ook raar. Alleen lijkt dat rare lastiger onder woorden te brengen. Omschrijvingen variëren: ‘stelt vaak vreemde vragen’, ‘weet alles beter’, ‘is niet erg sociaal’, ‘maakt alles zo ingewikkeld’. Voor deze mensen geen beschermde werkplekken, geen ondersteuning.
Als ik vervolgens vraag wat voor beeld iemand heeft van ‘een hoogbegaafde’ dan komt er vaak een omschrijving als ‘zo’n superslimme die alles weet, zo’n professor’. Niet zelden gevolgd door ‘met zo’n brilletje’. Doorpratend heeft mijn gesprekspartner vaak het idee dat het ideaal is om hoogbegaafd te zijn: dan kun je alles en lukt alles. Als ik dan het verband leg tussen hoogbegaafdheid en die ene medewerker die hij als ‘raar’ heeft bestempeld krijg ik in eerste instantie vragende blikken. Gelukkig krijg ik regelmatig ruimte om meer uitleg te geven over hoogbegaafdheid en de – heel diverse – kenmerken daarvan. Op dat moment zie ik meer begrip ontstaan bij mijn gesprekspartner.
In de praktijk zie ik vervolgens dat we iemand met een IQ van 70 begeleiden, omdat we zien dat hij niet met het gemiddelde meekan. Terwijl iemand met een net zo niet gemiddeld IQ van 130 zich maar moet redden. Blijkbaar verwachten we dat hij maar moet doen alsof hij gemiddeld is? En dat lukt dus vaak niet. En ergens snap ik dat ook wel: iemand met een IQ van 100 kan zich wel aanpassen aan iemand met een lager IQ. Maar niet aan iemand met een hoger IQ, simpelweg omdat hij daar niet bij kan. Misschien zouden we daar meer begeleiding voor kunnen organiseren…?
Ook gepubliceerd op Stichting Hoogebegaafd
